Wydawca treści
Polskie lasy
fot. Paweł Fabijański
fot. Paweł Fabijański
fot. Paweł Fabijański
Polska jest w europejskiej czołówce, jeśli chodzi o powierzchnię lasów. Zajmują one 29,2 proc. terytorium kraju, rosną na obszarze 9,1 mln ha. Zdecydowana większość to lasy państwowe, z czego prawie 7,6 mln ha zarządzane jest przez Państwowe Gospodarstwo Leśne Lasy Państwowe.
W Polsce lasów wciąż przybywa. Lesistość kraju zwiększyła się z 21 proc. w roku 1945 do 29,2 proc. obecnie. Od roku 1995 do 2011 powierzchnia lasów zwiększyła się o 388 tys. ha. Podstawą prac zalesieniowych jest „Krajowy program zwiększania lesistości", zakładający wzrost lesistości do 30 proc. w 2020 r. i do 33 proc. w 2050 r. Lasy Polski są bogate w rośliny, zwierzęta i grzyby. Żyje w nich 65 proc. ogółu gatunków zwierząt.
Lasy rosną w naszym kraju na glebach najsłabszych, głównie z powodu rozwoju rolnictwa w poprzednich wiekach. Wpływa to na rozmieszczenie typów siedliskowych lasu w Polsce. Ponad 55 proc. powierzchni lasów zajmują bory. Na pozostałych obszarach występują siedliska lasowe, głównie mieszane. Ich niewielką część stanowią olsy i łęgi – niewiele ponad 3 proc.
W latach 1945-2011 powierzchnia drzewostanów liściastych na terenach PGL LP wzrosła z 13 do ponad 28,2 proc.
Na terenach nizinnych i wyżynnych najczęściej występuje sosna. Rośnie ona na 64,3 proc. powierzchni leśnej w PGL LP oraz na 57,7 proc. lasów prywatnych i gminnych. W górach przeważa świerk (zachód) oraz świerk z bukiem (wschód). Dominacja sosny wynika ze sposobu prowadzenia gospodarki leśnej w przeszłości. Kiedyś monokultury (uprawy jednego gatunku) były odpowiedzią na duże zapotrzebowanie przemysłu na drewno. Takie lasy okazały się jednak mało odporne na czynniki klimatyczne. Łatwo padały również ofiarą ekspansji szkodników.
W polskich lasach systematycznie zwiększa się udział innych gatunków, głównie liściastych. Leśnicy odeszli od monokultur – dostosowują skład gatunkowy drzewostanu do naturalnego dla danego terenu. Dzięki temu w latach 1945-2011 powierzchnia drzewostanów liściastych na terenach PGL LP wzrosła z 13 do ponad 28,2 proc. Coraz częściej występują dęby, jesiony, klony, jawory, wiązy, a także brzozy, buki, olchy, topole, graby, osiki, lipy i wierzby.
W naszych lasach najczęściej występują drzewostany w wieku od 40 do 80 lat. Przeciętny wiek lasu wynosi 60 lat. Coraz więcej jest drzew dużych, liczących ponad 80 lat. Od końca II wojny światowej ich powierzchnia wzrosła z 0,9 mln ha do prawie 1,85 mln ha.
Raporty o stanie lasów w Polsce
Najnowsze aktualności
Polecane artykuły
Leśny kompleks promocyjny puszcza notecka
Leśny kompleks promocyjny puszcza notecka
Leśny Kompleks Promocyjny (LKP) ,,Puszcza Notecka" utworzony został Zarządzeniem Nr 62 Dyrektora Generalnego Lasów Państwowych z dnia 14 października 2004r. i obejmuje obszar Puszczy Noteckiej o łącznej powierzchni 137229 ha.
W jego skład, zgodnie z Zarządzeniem nr 25 Dyrektora Generalnego Lasów Państwowych z dnia 13 marca 2015 r. w sprawie zmian terytorialnych Leśnego Kompleksu Promocyjnego ,,Puszcza Notecka", wchodzą lasy nadleśnictw: Karwin, Międzychód i Skwierzyna z Regionalnej Dyrekcji Lasów Państwowych (RDLP) w Szczecinie o pow. 46078 ha, Nadleśnictwa Potrzebowice, Wronki i Krucz z Regionalnej Dyrekcji Lasów Państwowych w Pile o pow. 56116 ha oraz Nadleśnictwa Sieraków i Oborniki z Regionalnej Dyrekcji Lasów Państwowych w Poznaniu o pow. 35035 ha.
LKP obejmuje duży kompleks leśny o bardzo ubogim składzie gatunkowym, z dominującą sosną zwyczajną (95%). Z innych gatunków lasotwórczych występuje tutaj brzoza brodawkowata, dąb szypułkowy i bezszypułkowy, olsza czarna, świerk i buk, głównie w drzewostanach na obrzeżu Puszczy w rejonie jezior międzychodzko-sierakowskich oraz Drezdenka. Występująca na wydmach śródlądowych sosna, o powolnym przyroście, znana jest z wysokiej jakości drobnosłoistego drewna. O składzie gatunkowym Puszczy Noteckiej decyduje wysoki, bo aż 81,5% udział siedliska boru świeżego oraz 11% boru mieszanego świeżego.
Ubogi charakter siedlisk sprawia, że puszczańskie bory są podatne na negatywne oddziaływanie różnych czynników. Do najgroźniejszych należą tutaj okresowo pojawiające się w formie gradacyjnej owady z grupy szkodników pierwotnych: brudnica mniszka, strzygonia choinówka, barczatka sosnówka, poproch cetyniak oraz boreczniki sosnowe. Żery strzygoni choinówki w latach 1923-1924 spowodowały zniszczenie ok. 60 000 - 70 000 ha drzewostanów. Dominujący udział borów sosnowych na ubogich siedliskach sprawia, że Puszcza Notecka jest szczególnie podatna na zagrożenia pożarowe o stosunkowo niska ilość opadów atmosferycznych przyczynia się do powstawania zjawiska suszy oraz związanych z nią szkód w uprawach leśnych.
Najcenniejsze wartości przyrodnicze w Puszczy Noteckiej, na terenie nadleśnictw Karwin i Międzychód, chronione są m.in. poprzez utworzenie:
- 6 rezerwatów przyrody - 162 ha (Nadleśnictwo Karwin – Czaplenice, Czaplisko, Lubiatowskie Uroczyska, Łabędziniec, Goszczanowskie Źródliska im. prof. Ludwika Lopnickiego; Nadleśnictwo Międzychód – Bagno Leszczyny);
- 1 zespół przyrodniczo krajobrazowy „Drezdeneckie Uroczyska" – 83,65 ha (Nadleśnictwo Karwin);
- 31 użytków ekologicznych o łącznej pow. 152,28 ha
Nadleśnictwo Karwin: 25 (132,21 ha), Nadleśnictwo Międzychód: 6 (20,07 ha); - 4 obszary chronionego krajobrazu: Pojezierze Puszczy Noteckiej, Dolina Warty i Notecki (Nadleśnictwo Karwin) oraz Międzychód i Gorzycko (Nadleśnictwo Międzychód)
- 64 pomniki przyrody, w tym:
Nadleśnictwo Karwin – 14 szt., Nadleśnictwo Międzychód – 50 szt. - 2 obszary Natura 2000 z dyrektywy ptasiej: Puszcza Notecka i Dolina Dolnej Noteci;
- 4 obszary Natura 2000 z dyrektywy siedliskowej: Bory Chrobotkowe Puszczy Noteckiej, Jeziora Gościmskie, Ujście Noteci, Ostoja Międzychodzko-Sierakowska.
Liczne gatunki roślin, grzybów i zwierząt objęte zostały prawną ochroną gatunkową. Powstałe formy prawnej ochrony przyrody reprezentują najcenniejsze fragmenty Puszczy Noteckiej z całym bogactwem flory, z licznymi gatunkami roślin prawnie chronionych oraz fauny z bielikiem i rybołowem, kanią rudą i czarną oraz innymi gatunkami ptaków prawnie chronionych. Z ssaków coraz liczniejszy jest bóbr oraz wydra; odnotowuje się obecność wilk. Z płazów i gadów można tutaj spotkać żmiję zygzakowatą i gniewosza plamistego, ropuchy i żaby a w wodach śródleśnych zbiorników traszkę grzebieniastą.
Puszcza Notecka, pomimo swojego jednorodnego charakteru, może dostarczyć licznych wrażeń estetycznych i krajobrazowych. Możliwości takich doznań stwarzają wyznaczone (granicach Nadleśnictw Karwin i Międzychód) szlaki piesze, rowerowe oraz szlaki wodne. Spełnianie przez lasy wielu funkcji określonych dla LKP „Puszcza Notecka" umożliwiają przyjęte zasady prowadzenia gospodarki leśnej. Zasadniczym celem jest hodowla różnogatunkowych i różnowiekowych drzewostanów, dostosowanych do istniejących siedlisk leśnych, przy zachowaniu istniejącej bioróżnorodności oraz podejmowanie działań zmierzających do odtworzenia naturalnych biocenoz leśnych i nieleśnych.
Przy LKP „Puszcza Notecka" działa Rada Naukowo-Społeczna, złożona z przedstawicieli środowisk naukowych, samorządów, instytucji i organizacji społecznych, ekologicznych, firm zaangażowanych w działalność na rzecz ochrony środowiska przyrodniczego, przemysłu drzewnego, oświaty, mediów. Jako organ doradczy Dyrektorów RDLP w Szczecinie, Szczecinku i Pile służy pomocą w planowaniu i podejmowaniu działań mających istotne znaczenie dla funkcjonowania LKP.
Promocja racjonalnej i zrównoważonej gospodarki leśnej to jedno z głównych zadań prowadzonej edukacji przyrodniczo-leśnej społeczeństwa. Do najciekawszych inicjatyw o charakterze edukacyjnym, które w ostatnich latach wspólnie zorganizowały jednostki należące do Leśnego Kompleksu Promocyjnego "Puszcza Notecka" warto zaliczyć:
1. Cykliczny Leśny Rajd Hulajnogowy w Grotowie (Nadleśnictwo Karwin i Nadleśnictwo Międzychód).
2. Cykliczne rajd rowerowe "Na Szagę przez Puszczę" (wszystkie jednostki organizacyjne wchodzące w skład Leśnego Kompleksu Promocyjnego Puszcza Notecka).
3. Cykliczne edycje Konkursy Przyrodniczo-Sportowego (wszystkie jednostki organizacyjne wchodzące w skład Leśnego Kompleksu Promocyjnego Puszcza Notecka).
4.Webinar online "Puszcza Notecka - miejsce dobrego samopoczucia" (wszystkie jednostki organizacyjne wchodzące w skład Leśnego Kompleksu Promocyjnego Puszcza Notecka).
5. Wydanie mapy anologowej Puszczy Noteckiej (wszystkie jednostki organizacyjne wchodzące w skład Leśnego Kompleksu Promocyjnego Puszcza Notecka).
6. Sporządzenie aplikacji mobilnej "Puszcza Notecka" (wszystkie jednostki organizacyjne wchodzące w skład Leśnego Kompleksu Promocyjnego Puszcza Notecka).
7. Cykliczne wydarzenie plenerowe "Święto Podgrzybka".
W materiałach na dole strony znajduje się Jednolity Program Ochronno Gospodarczy Leśnego Kompleksu Promocyjnego Puszcza Notecka, stworzony wspólnie przez wszystkie jednostki organizacyjne Lasów Państwowych wchodzące w skład LKP. Dokument szeroko opisuje cele gospodarcze, ochronne i społeczne realizowane w ramach zrównoważonej gospodarki leśnej w obszarze Puszczy Noteckiej.
